Interview met duurzaamheidsadviseur Evert Swart

Circulariteit van energiebesparende maatregelen

11 mei 2020

Circulariteit is een onderwerp wat steeds belangrijker wordt. Er is al wel het een en ander bekend over circulariteit binnen gebouwen, maar nog niet specifiek over de verduurzaming van gebouwen. 

~ Evert Swart ~

Circulariteit van energiebesparende maatregelen

Circulariteit van energiebesparende maatregelen

Energie Adviseur Evert SwartEvert Swart is duurzaamheidsadviseur bij Energie Inspectie en na aankomende zomer alweer drie jaar werkzaam bij ons. Evert is deeltijd werkzaam als duurzaamheidsadviseur, daarnaast volgt hij een studie. Inmiddels is zijn afstuderen begonnen.

Welke studie volg je?

Milieukunde welke bestaat uit verschillende majors, waarvan ik de major Energie & Klimaat volg bij hogeschool Van Hall Larenstein. Ik zit nu in mijn laatste jaar en ben bezig met afstuderen.

Hoe ziet je afstuderen eruit?

Ik doe een afstudeeropdracht in opdracht van Energie Inspectie. Mijn opdracht gaat over de circulariteit van energiebesparende maatregelen, met als thema de circulariteit binnen de verduurzaming van vastgoed.

Circulariteit is een onderwerp wat steeds belangrijker wordt. Er is al wel het een en ander bekend over circulariteit binnen gebouwen, maar nog niet specifiek over de verduurzaming van gebouwen. Ook niet binnen ons bedrijf, vandaar dat ik dit onderzoek uitvoer.

Hoever ben je inmiddels met je afstudeeropdracht?

Ik heb de eerste paar weken besteed aan het opzetten van een plan van aanpak. Hierin wilde ik duidelijk krijgen hoe ik mijn onderzoek ga uitvoeren. Ik heb achtergrond literatuuronderzoek gedaan om de methodiek van het onderzoek goed in beeld te krijgen. Dus hoe ga ik mijn informatie verzamelen. Wat ga ik precies doen met de informatie. Wat komt er uiteindelijk uit als eindproduct. Dit plan van aanpak is nu afgerond en ik ben begonnen aan de data verzamelingsfase van het onderzoek. Straks ga ik deze data analyseren en de resultaten beschrijven. Tussendoor wil ik ook nog interviews afnemen met experts om mijn resultaten te valideren.

Heb je ook al een idee van het mogelijk eindresultaat?

Het resultaat wat er uit moet komen is een overzicht van alle energiebesparende maatregelen, met daarbij een circulariteitsscore per maatregel.

Als duurzaamheidsadviseurs kunnen wij met behulp van dit overzicht een vertaalslag maken naar nóg duurzamer advies. Onze klanten krijgen dan de mogelijkheid om te kijken naar welke bespaarmaatregelen ze kunnen nemen, maar ook hoe circulair deze maatregelen zijn. Nu wordt de keuze vaak gemaakt op basis van kosten en isolatiewaardes. Dus eigenlijk op basis van de terugverdientijd. Straks kunnen we circulariteit ook meegeven in het advies.

Om dit overzicht tot stand te laten komen betekent het dat ik:
– veel onderzoek moet doen;
– veel analyses zal maken;
– veel doorberekeningen van de scores ga maken.

Circulariteitsscore

Het wordt een behoorlijke klus. De circulariteitsscore is ook weer opgebouwd uit allerlei criteria die ik zelf ga onderzoeken. Ik zal moeten kijken wat circulariteit precies inhoudt. Want circulariteit is nogal een breed begrip en in ieder vakgebied wordt er weer net een andere betekenis aan gegeven. Daarom wil ik ook eerst vaststellen aan welke definitie van circulariteit ik mij moet houden. En aan welk criteria ik kan meten of een product circulair is.

Criteria circulariteitsscore

Om een paar voorbeelden van mogelijke criteria te noemen: bio afbreekbaarheid, levensduur, of CO2 uitstoot bij het produceren van het product.
Of zelfs de CO2 uitstoot terwijl het product in gebruik is, dus verwerkt in een gebouw. Dat laatste is ook een mogelijkheid, maar de uitstoot zal dan wel veel lager zijn dan bij de productie van het product. Wat betreft de afbreekbaarheid: hoe makkelijk kan je het product weer uit elkaar halen na de levensduur? Is het materiaal te hergebruiken?

Dit soort criteria zullen allemaal naar voren komen tijdens mijn onderzoek. Steenwol krijgt dan bijvoorbeeld een score per onderdeel en daar komt dan een totaalscore uit hoe circulair de steenwol isolatie is. Zo kun je een mooie vergelijking maken met andere materialen zoals glaswol of polystyreen parels.

Algemeen circulair verduurzamen

De bedoeling is dat ik straks algemene uitgangspunten heb waar je rekening mee moet houden als je circulair wilt verduurzamen en per maatregel een circulariteitscore.

Dus naast de circulariteitsscore kijk ik ook naar het algemene plaatje van een verduurzamingsproject met betrekking tot circulariteit. Als je bijvoorbeeld een pand opnieuw gaat isoleren, dan moet er ook iets met de oude isolatie gebeuren. Je zou dan kunnen denken aan een soort marktplaats waar je de isolatie weer kan doorverkopen voor de hergebruik van een andere partij.

Circulariteit energiebesparende maatregelen

Is dat haalbaar, bestaande isolatie goed verwijderen?

Ja. De bouwsector produceert het meeste afval van alle sectoren in Nederland. Maar er wordt ook al veel hergebruikt in deze sector. Alleen vaak niet hoogwaardig. Het materiaal wordt meestal in andere vorm verwerkt zoals in wegen of andere toepassingen. Het wordt dan niet meer gebruikt voor hetzelfde doel als waar het oorspronkelijk voor gemaakt is en komt dus een stap lager in de cyclus terecht. En dat is wat je wilt voorkomen bij circulariteit. Je wilt het product op hetzelfde niveau houden of zelfs opwaarderen.

Voorbeeld: als het plastic van een fles van een te laag niveau is, kan je van het flesje niet opnieuw een flesje maken. Dan zou het verwerkt kunnen worden in een bankje, pion of iets anders.
Bij circulaire economie heb je uiteindelijk helemaal geen afval meer, maar wordt alles continu hergebruikt. De cirkel wordt gesloten.

Oude isolatie 100% circulair hergebruiken zal waarschijnlijk op het moment niet haalbaar zijn. Er wordt veel gebouwd en minder gesloopt. Deze nieuwbouw kan je niet allemaal voeden met sloopafval. Ook voor de installatiekant, zoals zonnepanelen, is dat een stuk moeilijker. Dit deel zal voor mijn onderzoek een uitdaging worden.

Wat moet je doen om al deze informatie boven water te krijgen?

Voornamelijk literatuuronderzoek en ik ga ook wat interviews houden met personen van bedrijven die hier al veel mee bezig zijn. Deze interviews zijn bedoeld om mijn bevindingen te valideren. Wordt wat ik uit de literatuur haal ook in de praktijk toegepast.

Wanneer ben je begonnen met afstuderen en wanneer moet het onderzoek zijn afgerond?

Eind november, begin december ben ik gestart met afstuderen. Ik heb niet echt een deadline, maar ik richt mij op een presentatie eind augustus.

Vanuit de opleiding is er een eis dat je er minimaal 100 dagen aan besteed. Ik werk nu natuurlijk drie dagen en daarnaast volg ik ook nog lesmodules op school. Het afstuderen doe ik daar nog naast. Dus het kan zijn dat deze richtlijn wat te ambitieus blijkt en dat het eerder november gaat worden. Maar dan heb ik ook geen lessen meer, dus dan heb ik meer tijd voor mijn onderzoek naast mijn werk.

Opleiding Milieukunde Energie & Klimaat

Had je al een specifiek beroep in gedachten toen je met deze opleiding begon?

Ik wist wel al dat ik de energie & klimaatrichting op wilde. De meeste functies waar je dan in terecht komt na Milieukunde is als adviseur bij een adviesbureau. Of op energiegebied zoals hier, of op het gebied van watertechnologie of ecologie. Ik had ook kunnen kiezen voor de richting van onderzoeker, maar dan moet ik door gaan met een master opleiding.

Qua beeld wat ik voor ogen had, klopt het plaatje wel zoals het nu is. Ik wilde toch op een praktijkgerichte manier een positieve bijdrage gaan leveren en dat doe ik nu als energie adviseur verduurzaming vastgoed.

Is dit een studie die je andere mensen aan zou raden?

Ja, het is een hele brede studie. Je hebt als majors:
– Energie & Klimaat
– Watertechnologie
– Ecologie

Dus eigenlijk het hele milieukundige veld. In het eerste jaar volg je vakken van al die drie richtingen en in het tweede jaar kies je de richting die je uit wilt. Ik vind het zelf een hele leuke studie en het bevalt mij goed.

Oriëntatiestage bij Energie inspectie Friesland

In mijn tweede jaar moest ik een oriëntatiestage lopen, toen ben ik bij Energie Inspectie beland en hier blijven plakken. Het beviel goed van beide kanten. Op dat moment waren we nog Energie inspectie Friesland en was er nog één andere collega. Hij kon wel wat ondersteuning gebruiken. Martijn heeft gevraagd of ik deeltijd wilde blijven werken. Dat kwam voor mij goed uit, zo ben ik er als energie adviseur bij Energie Inspectie ingerold.

Energie Inspectie: adviseur Evert Swart